فیبرومیالژیا یک اختلال درد مزمن با علت ناشناخته است. در ۱۰٪ تا ۱۲٪ جمعیت دردهای اسکلتی-عضلانی دیده می‌شود که علت ساختاری یا التهابی برای آنها یافت نمی‌شود. اکثر چنین دردهای منتشر ایدیوپاتیک یا ناشناخته، معمولاً منطبق بر کرایتریای فیبرومیالژیا (Fibromyalgia) هستند. کلمات فیبرومیالژی و فیبرومیالژیا معادل و مترادف هم هستند. فیبرومیالژیا باعث درد عضلات و مفاصل در سراسر بدن شما می شود. همچنین می تواند باعث ایجاد احساس خستگی و علائم ذهنی مانند مشکلات حافظه شود.
درد مزمن و نقاط دردناک عضلانی مشخصه آن است. این بیماری نوعی روماتیسم بافت همبند است. وجود مجموعه علایمی غیر از درد باعث شده که اصطلاح نشانگان یا سندرم فیبرومیالژیا نیز در مورد این بیماری به کار رود. این اختلال در اکثر کشورها، نژادها، و در تمام نواحی آب و هوایی دیده می‌شود.
میزان شیوع آن در ایالات متحده در ۱۹۹۰ با استفاده از معیار تشخیصی انجمن روماتولوژی آمریکا ۳٫۴٪ در زنان و ۰٫۵٪ در مردان گزارش شده است. بر خلاف برخی گزارشهای پیشین، فیبرومیالژی تنها در زنان جوان دیده نمی‌شود، بلکه بیشترین میزان شیوع در زنان، ۵۰ سالگی است. میزان شیوع با افزایش سن، افزایش می‌یابد، بطوریکه در زنان ۷۰ تا ۷۹ سال به ۷٫۴٪ می‌رسد. همچنین فیبرومیالژی در کودکان نیز دیده می‌شود که البته چندان شایع نیست. روز جهانی فیبرومیالژیا هر سال مصادف با 12 می میلادی مقارن با اردیبهشت ماه شمسی هست.
علائم فیبرو میالژیا
سه علامت شایع فیبرومیالژی درد، خستگی و اختلال خواب است. فیبرومیالژی سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمنی است که با درد در سطح گسترده، نقاط حساس، خستگی و اختلال خواب مشخص می‌شود و علت آن ناشناخته است.
یکی از علائم اصلی درد گسترده است. این ممکن است در سراسر بدن شما احساس شود، اما می تواند در نواحی خاصی مانند پشت یا گردن شما بدتر باشد. درد احتمالاً مداوم است، اگرچه ممکن است در زمان‌های مختلف بهتر یا شدیدتر باشد.
فیبرومیالژیا می تواند شما را به شدت نسبت به درد در سراسر بدن حساس کند و ممکن است متوجه شوید که حتی کوچکترین لمسی نیز دردناک است. همچنین ممکن است به چیزهایی مانند دود، غذاهای خاص و نورهای روشن حساس باشید.
فیبرومیالژی می تواند باعث خستگی شود. این می تواند از احساس خستگی خفیف تا خستگی که اغلب در طول یک بیماری شبیه آنفولانزا احساس می شود، متغیر باشد. خستگی شدید (خستگی) ممکن است به طور ناگهانی ایجاد شود و تمام انرژی شما را از بین ببرد. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است آنقدر احساس خستگی کنید که اصلاً نمی توانید کاری انجام دهید.
مشکلات شناختی مسائل مربوط به فرآیندهای ذهنی مانند تفکر و یادگیری هستند.
اگر فیبرومیالژیا دارید، ممکن است موارد زیر را داشته باشید:
- مشکل در به خاطر سپردن و یادگیری چیزهای جدید
- مشکلات توجه و تمرکز
- گفتار کند یا گیج کننده
اگر فیبرومیالژیا باعث ایجاد درد و سفتی در گردن و شانه‌ها شود، ممکن است سردرد مکرر نیز وجود داشته باشد. اینها می توانند از سردردهای خفیف تا میگرن شدید متفاوت باشند و همچنین می توانند علائم دیگری مانند احساس تهوع داشته باشند.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژی همچنین دارای سندرم روده تحریک پذیر (IBS) هستند . IBS یک بیماری شایع گوارشی است که باعث درد و نفخ در معده شما می شود. همچنین می تواند منجر به یبوست یا اسهال شود .
سایر علائمی که ممکن است در صورت داشتن فیبرومیالژیا داشته باشید عبارتند از:
- سرگیجه و کلافگی
- احساس خیلی گرم یا خیلی سرد
- سندرم پای بیقرار بصورت میل شدید به حرکت دادن پاها
- احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی، گزگز یا سوزش در دست ها و پاها (سوزن و سوزن، همچنین به عنوان پارستزی شناخته می شود)
- اضطراب
افسردگی در فیبرومیالژی
در برخی موارد، داشتن فیبرومیالژیا می تواند منجر به افسردگی شود. حدود 30٪ از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا در زمان تشخیص افسردگی اساسی دارند و شیوع مادام العمر 74٪ است. شیوع اختلال اضطراب در طول زندگی 60 درصد است.
اگر فکر می‌کنید ممکن است افسرده باشید، مهم است که از یک پزشک عمومی یا متخصص روان پزشکی کمک بگیرید.
علت فیبرومیالژیا
متخصصان نمی دانند چه چیزی باعث فیبرومیالژیا می شود. برخی از ژن‌هایی که از والدین بیولوژیکی خود به ارث می‌برید ممکن است احتمال ابتلا به فیبرومیالژیا را افزایش دهند.
افراد مبتلا به فیبرومیالژیا معمولاً نسبت به اکثر افراد به درد حساس تر هستند. کارشناسان هنوز ارتباط مستقیمی را پیدا نکرده‌اند، اما فکر می‌کنند جهش‌های ژنتیکی در ژن‌های مسئول تشکیل انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز شما که سیگنال‌های درد را به بدن شما ارسال و دریافت می‌کنند، ممکن است باعث فیبرومیالژیا شود.
در فیبرومیالژیا، به نظر می رسد مشکلی در پردازش درد در مغز وجود دارد. بیماران اغلب نسبت به درک درد حساس می شوند.
ناهنجاری های ذکر شده در فیبرومیالژیا عبارتند از
-
سطوح بالای انتقال دهنده های عصبی تحریکی مانند گلوتامات و ماده P
-
کاهش سطح سروتونین و نوراپی نفرین در مسیرهای نزولی ضد درد در نخاع
-
افزایش طولانی مدت احساس درد
-
اختلال در تنظیم دوپامین
-
تغییر در فعالیت مواد افیونی درون زا مغز
عوامل خطر برای فیبرومیالژیا چیست؟
برخی از شرایط سلامتی و سایر مسائل عوامل خطر برای ایجاد آن هستند. عوامل خطر فیبرومیالژیا عبارتند از:
- سن : افراد بالای 40 سال بیشتر در معرض ابتلا به فیبرومیالژیا هستند. اما ممکن است هر کسی از جمله کودکان را تحت تاثیر قرار دهد.
- جنسیت در بدو تولد: افرادی که در بدو تولد به آنها زن اختصاص داده شده است، دو برابر بیشتر احتمال دارد فیبرومیالژیا را تجربه کنند.
- بیماری های مزمن : افراد مبتلا به بیماری هایی مانند استئوآرتریت ، افسردگی ، اختلالات اضطرابی ، کمردرد مزمن و سندرم روده تحریک پذیر بیشتر در معرض ابتلا به فیبرومیالژیا هستند.
- عفونت ها : برخی از افراد پس از ابتلا به عفونت دچار فیبرومیالژیا می شوند، به خصوص اگر علائم شدیدی را تجربه کنند.
- استرس : میزان استرسی که تجربه می کنید را نمی توان در آزمایش اندازه گیری کرد، اما استرس بیش از حد می تواند بر سلامت شما تأثیر بگذارد.
- تروما: افرادی که ضربه فیزیکی یا عاطفی یا آسیب جدی را تجربه کرده اند، گاهی اوقات به فیبرومیالژیا مبتلا می شوند.
چه چیزی باعث تشدید فیبرومیالژیا می شود؟
برخی رویدادها یا تغییرات در زندگی شما می تواند باعث تشدید فیبرومیالژیا شود. به طور کلی، هر چیزی که استرس شما را افزایش دهد می‌تواند باعث شعله‌ور شدن آن شود، از جمله:
- استرس عاطفی
- تغییرات در برنامه روزانه
- تغییر در رژیم غذایی یا عدم دریافت مواد مغذی کافی
- تغییرات هورمونی
- عدم خواب کافی یا تغییر هنگام خواب
- تغییرات آب و هوا یا دما
- بیمار شدن
- شروع دارو یا درمان های جدید، یا تغییر چیزی در روال معمول درمان فیبرومیالژیا
تشخیص فیبرو میالژیا
تشخیص فیبرو میالژیا با کرایتریا های انجمن روماتولوژی آمریکا (ACR) بر اساس شاخص گستردگی درد(WPI) و شدت علایم خستگی , خواب و اختلال شناخت (SSS) که بمدت 3 ماه و بیشتر وجود داشته و بیماری دیگری توجیه کننده آن نمی باشد، است.
بررسیهای آزمایشگاهی و رادیولوژیک معمولاً غیرقابل اطمینانند اما برای رد سایر اختلالات کمک کننده‌اند. آزمایش‌ها اصلی CBC، ESR، آزمایش‌ها بیوشیمی استاندارد و تستهای عملکرد تیروئید را شامل شوند. به علت تعدد موارد مثبت کاذب، RF، ANAو لایم آنتی بادی‌ها تنها باید در بیمارانی که شک بالینی بالاست بررسی شوند.
بررسیهای رادیولوژیک نیز در بیمارانی که شواهد آرتریت یا رادیکولوپاتی دارند، انجام می‌شود.
شرح حال دقیق خواب و بررسیهای آن در بیماران چاق و مردان مبتلا به فیبرومیالژی الزامی است.
بیماران از نظر وجود افسردگی همراه، که در بیماران با دردهای مزمن معمول است، نیز باید مورد بررسی قرار گیرند.
درمان فیبرو میالژیا
بیماران با فیبرومیالژیا عموماً به برنامه‌های درمانی چند وجهی متشکل از خدمات پزشکی، توان بخشی و متخصصین سلامت روانی، بهتر پاسخ می‌دهند.
آموزش بیماران اثر درمانی دارد.در یک systematic review که در ۲۰۰۴ انجام شده تأثیر مداخلات آموزشی را در مقایسه با گروه کنترل، که در انتظار مراقبتهای درمانی یا دریافت تمرینهای کششی بودند، مشخص شده است.
درمانهای دارویی و غیر دارویی برای بیماران مبتلا به فیبرومیالژی پیشنهاد شده است.
تا به حال داروهای ضد التهاب، ضد درد و محرکهای CNS در درمان فیبرومیالژیا استفاده شده‌اند.
درمانهای غیر دارویی که در مطالعات کنترل شده بررسی شده‌اند شامل فیزیوتراپی، تمرینات قلبی عروقی، افزایش قدرت عضلات، بیوفیدبک، هیپنوتراپی و درمانهای شناختی رفتاری (CBT) می‌باشند. در یک systematic review در سال ۲۰۰۴ شواهد قوی مبنی بر تأثیر تمرینات قلبی عروقی،CBT، آموزش بیماران و مداخلات چندوجهی مشتمل بر تمرینات ایروبیک به دست آمد.
رویکرد به بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا شامل آموزش بیماران در مورد بیماری و رویکردهای درمانی، ورزش و درمان دارویی برای بیمارانی است که به اقدامات غیر دارویی پاسخ نمی‌دهند.
آموزش بیمار
این مهم است که بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا قبل از تجویز هر دارویی، بیماری خود را درک کنند. عناصر کلیدی آموزش به بیمار عبارتند از:
-
اطمینان دادن به بیمار که فیبرومیالژیا یک بیماری واقعی است.
-
نقش استرس و اختلالات خلقی وجود دارد و بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا باید تشویق شوند تا تکنیک‌های آرام‌سازی را بیاموزند.
-
بهداشت خواب بخش مهمی از مدیریت فیبرومیالژیا است و شناخت و دریافت درمان برای اختلالات خواب که ممکن است در علائم فیبرومیالژیا نقش داشته باشد به همان اندازه مهم است.
ورزش فیبرومیالژیا
تمرینات تناسب اندام قلبی عروقی برای بیماران توصیه می شود زیرا به درد کمک می کند و خواب را بهبود می بخشد. تمرینات آمادگی قلبی عروقی بهینه توصیه شده شامل حداقل 30 دقیقه ورزش هوازی سه بار در هفته با ضربان قلب نزدیک به محدوده هدف است.
داروی فیبرومیالژیا
برای اکثر بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا، ادامه اقدامات غیردارویی همراه با استفاده از داروها توصیه می شود.
داروهایی که به خوبی مطالعه شده و به طور مداوم موثر بوده اند، داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج خاصی هستند.
- داروهای ضد افسردگی شامل داروهای سه حلقه ای مانند آمی تریپتیلین و سایر مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده های بازجذب نوراپی نفرین (SNRIs)، از جمله دولوکستین و میلناسیپران هستند. سیکلوبنزاپرین، یک داروی سه حلقه ای نیز در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا موثر است.
- داروهای ضد تشنج مفید شامل گاباپنتین و پره گابالین است.
- سه دارو برای درمان فیبرومیالژیا تایید شده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) پرگابالین، دولوکستین و میلناسیپران هستند.
درمان اغلب با داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای شروع می شود. SNRI یا یکی از داروهای ضد تشنج در بیمارانی که پاسخ ناکافی یا عدم تحمل به داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای دارند، گزینه بعدی است. با این حال، در یک بیمار با خستگی شدیدتر، افسردگی یا اختلال خواب شدید، SNRI یا یک داروی ضد تشنج توصیه می شود.
- شواهد برای مسکن ها، داروهای ضد التهاب و درمان های مکمل و جایگزین مانند تای چی، یوگا و طب سوزنی وجود دارد.
- برخی از مطالعات مزایای تکنیک‌های نورومدولاسیون مانند تحریک ترانس کرانیال، تحریک عصب پس سری و C2 و تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست را نشان داده‌اند.
کلینیک توانبخشی و ارتوپدی دکتر نوری
چنانچه دردهای پراکنده در بدن دارید و احساس می کنید شاید به فیبرومیالژیا یا فیبرومیالژی مبتلا باشید نگران نباشید می توانید به کلینیک دکتر نوری مراجعه نمایید.
بدون نظر